Η ενοχή στην εφηβεία

 γράφει η Ελπινίκη Πρίφτη

Η εφηβική ηλικία είναι αναμφισβήτητα μία περίοδος μεταιχμίου για τον άνθρωπο. Ο νέος βρίσκεται μέσα σε ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αντιμέτωπος με νέες, πρωτόγνωρες εμπειρίες και συναισθήματα. Είναι αναγκασμένος να εισάγει στη ζωή του υποχρεώσεις και ζητήματα- ίσως όχι και τόσο ευχάριστα- καθώς και να αντιληφθεί και αντιμετωπίσει με την ‘’ωριμότητα’’ της ηλικίας του πλέον καταστάσεις που μέχρι προσφάτως αναλάμβαναν άλλοι την ευθύνη αντ’ αυτού.

Είναι λοιπόν αναμενόμενο αυτή η μετάβαση από την παιδική στην ενήλικη ζωή να δυσκολέψει έναν έφηβο να προσαρμοστεί, όσο γρήγορα το απαιτούν οι σημερινοί ρυθμοί της ζωής. Το συναίσθημα ,του ότι δεν είναι αρκετός έναντι τον απαιτήσεων, η σύγκριση με άτομα του κύκλου του που ίσως ‘’τα καταφέρνουν καλύτερα’ ’,όλο το άγχος που επακολουθεί λόγω αυτής της εξωτερικευμένης πίεσης- που όμως είναι αδύνατο να εξωτερικευτεί καθώς ο κάθε νέος νιώθει μόνος και μοναδικός σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, που τον ‘’κατασπαράζει’’ σωματικά και ψυχικά- οδηγούν στο αίσθημα της ενοχής.

Στην ψυχολογία, η ενοχή είναι ένα συναίσθημα που αφορά σε ένα γεγονός ή μία εμπειρία για τα οποίο θεωρούμε τον εαυτό μας υπεύθυνο για αυτό και μέσα από την ενοχή νιώθουμε άσχημα για την απόφαση ή την έκβαση αυτής της εμπειρίας.

Πολλές φορές η ενοχή δύναται να γιγαντοποιηθεί και να αποτελέσει μία άκρως τρομακτική θα έλεγα εμμονή. Είναι ικανή να ριζώσει στο υποσυνείδητο ενός ανθρώπου, να τον ‘’στοιχειώσει’’ ,να κάνει το άτομο φοβισμένο και με το πιστεύω πως είναι ένα λάθος ή αξίζει κάποια τιμωρία για την ‘’μη σωστή’’ διαχείριση της σκέψης του ή του εαυτού του. Ο νέος αισθάνεται ανάξιος των περιστάσεων.

Σημαντικό είναι λοιπόν η ενοχή-καθώς είναι κάτι φυσιολογικό και ένα συναίσθημα κοινό και γνωστό σε όλους- να μην αποτελεί ταμπού. Θα πρέπει να αποτελέσει ένα ζήτημα προς ανοιχτή συζήτηση. Ο έφηβος να μην φοβηθεί να μοιραστεί το πώς νιώθει και να συνειδητοποιήσει πως περνά ένα στάδιο αναπόφευκτο, το οποίο μοιράζονται μαζί του η πλειοψηφία, αν και όχι το σύνολο των νέων.