Η επιστήμη είναι γένους θηλυκού

γράφει η Καραγιάννη Ευαγγελία, Β' Λυκείου

      Από τη στιγμή που ο άνθρωπος ξεκίνησε να ασχολείται με τις επιστήμες οι εξελίξεις είναι ασταμάτητες και τα επιτεύγματα είναι υψίστης σημασίας για την κοινωνία. Πώς είναι όμως δυνατόν σε ένα τόσο σημαντικό χώρο για την εξέλιξή μας να είναι τόσο βαθιά ριζωμένα απαρχαιωμένα στερεότυπα τα οποία αφορούν το φύλο και παραγκωνίζουν τα γυναικεία λαμπρά μυαλά;

      Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με μια αναδρομή στην ιστορία των επιστημών. Με την πρώτη εμφάνιση των επιστημών η συμβολή του γυναικείου φύλου ήταν αισθητή. Ωστόσο, όταν τον 11^ο αιώνα ιδρύθηκαν τα πρώτα πανεπιστήμια οι γυναίκες ήρθαν αντιμέτωπες με τον αποκλεισμό τους από αυτά. Ενώ, την ίδια στιγμή ο μόνος τομέας στον οποίο μπόρεσαν να διαπρέψουν και να συνεισφέρουν τις καινοτόμες ιδέες τους ήταν η Βοτανική, απλά και μόνο γιατί δεν τη θεωρούσαν επιστήμη. Μικρές αλλαγές παρατηρούνται τον 18^ο αιώνα όταν δίδαξε για πρώτη φορά σε πανεπιστήμιο μια γυναίκα, η Λάουρα Μπάσι, και έπειτα προς το τέλος του 19^ου αιώνα άρχισαν και άλλες γυναίκες να γίνονται αποδεκτές στις ακαδημαϊκές κοινότητες. Ακόμα, δεν θα έπρεπε να παραβλέψουμε την προσφορά της Μαρί Κιουρί στην γεφύρωση των ανισοτήτων στις επιστήμες.

      Διαπιστώνουμε λοιπόν πως ανέκαθεν οι γυναίκες επιστήμονες αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι των ανακαλύψεων, ανακαλύψεις, οι οποίες βοήθησαν στη διαμόρφωση του πολιτισμού μας. Ωστόσο, παράγοντες όπως η Φαλλοκρατία, ο σεξισμός και τα στερεότυπα, κατέληξαν να τις καταπνίγουν. Στερεότυπα όπως τα εξής:

·       Η ανικανότητα των γυναικών να αντεπεξέλθουν σε πεδία όπως τα μαθηματικά, η φυσική και η χημεία. 

·       Η ανία που προκαλούν στο γυναικείο φύλο αυτά τα επιστημονικά πεδία

·       Η δυσκολία των γυναικών να συνεισφέρουν στην επιστήμη λόγω των οικογενειακών υποχρεώσεων. Όπως ανέφερε και η Amanda Phingbodhipakkiya,  , << Τις κρατούσαν μακριά από την εκπαίδευση από φόβο μήπως δεν γίνουν καλές σύζυγοι και μητέρες αλλά αυτές επέμεναν!>> 

Και δυστυχώς κατάφερε ο σεξισμός να τις επισκιάσει αποδίδοντας τα φοβερά τους επιτεύγματα σε άντρες επιστήμονες, οι οποίοι πήραν τα εύσημα και για πολύ καιρό η ύπαρξη επιστημόνων γένους θηλυκού παρέμεινε άγνωστη. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό και ως φαινόμενο Ματίλντα.

      Δεν είναι λοιπόν καθόλου περίεργο το γεγονός πως εάν  προσπαθήσουμε να σκεφτούμε γυναίκες επιστήμονες θα μας  έρθει στο μυαλό- στην καλύτερη περίπτωση- η Μαρί Κιουρί και αυτό γιατί δεν έχουν αναγνωριστεί  και δεν έχουν προβληθεί πολλές επιστήμονες με αξιόλογη συνεισφορά. Παρόλα αυτά, τον 21^ο  αιώνα αυτές οι γυναίκες και οι ανακαλύψεις τους άρχισαν να τιμώνται και οι ιστορίες τους να αναδύονται στην επιφάνεια. Μερικές από αυτές τις γυναίκες είναι:

·        Η Ρόζαλιν Φρανκλιν

·        Η  Henrietta Swan Leavitt

·        H Vera Cooper Rubin

·        H  Τζοσελιν Μπελ Μπερνερ

·        Η Λιζ Μειτνερ

·        Η Εσθερ Λεντεμπεργκ

·        Η Νετι Στιβενς

·        Η Τσιενγ Σιουνγκ Γου

·        Η  Mae Jemison

·        H Ada Lovelace

·        H Elisabeth Black Burn

·        H Grace Hopper

·        H Barbara Mcclintock

Και πολλές άλλες

      Το πρόβλημα τον ανισοτήτων μεταξύ φύλων στην επιστήμη δεν ανήκει – δυστυχώς- στο παρελθόν. Διότι, εάν συλλογιστούμε πόσες τολμηρές και  άξιες γυναίκες δεν αναγνωρίστηκαν θα διαπιστώσουμε την έλλειψη προτύπων για τα κορίτσια που ονειρεύονται να ακολουθήσουν αυτό τον κλάδο. Άρα  καταλήγουμε σε μειωμένη συμμετοχή των γυναικών, όπως φαίνεται και σε έρευνες μόνο το 30% του ανθρώπινου δυναμικού στην επιστημονική έρευνα είναι γυναίκες. Επομένως, πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά τους τρόπους αντιμετώπισης. Ένας εκ τον οποίων είναι η ανάγνωση σχετικών βιβλίων όπως το <<Hidden Figures>> ή με στόχο την ευαισθητοποίηση η καθιέρωση της 11^ης Φεβρουαρίου ως ημέρα για της γυναίκες στην επιστήμη.

      Ωστόσο, παρά την ανδροκρατία στον κλάδο των επιστημών τα κορίτσια δεν πρέπει να αποθαρρυνόμαστε και να εγκαταλείπουμε τα όνειρα μας, πρέπει να συνεχίσουμε να παλεύουμε για αυτά σε πείσμα των αναχρονιστικών μοντέλων και αντιλήψεων. Δεν πρέπει  να ξεχνάμε ότι παρόλο που δεν έγιναν γνωστές υπάρχουν γυναίκες που μπορούμε να έχουμε ως πρότυπα. Γυναίκες οι οποίες άλλαξαν την ιστορία της επιστήμης και της ισότητας των φύλων. Δεν ακολούθησαν την κοινωνικά επιβεβλημένη πορεία, αλλά το ταλέντο τους και αυτό που αγαπούσαν. Αυτό πρέπει να κάνουμε και εμείς, να μην παρατάμε αυτό που αγαπάμε για κανένα λόγο πόσο μάλλον όταν μας το επιβάλλουν οι κοινωνικές νόρμες.

ΠΗΓΕΣ:

https://greekwomeninstem.com/gr/science-is-not-for-everyone-and-especially-not-for-girls/

https://www.laprairie.com/el-gr/editorials-article?cid=female-scientists

https://www.ertnews.gr/ert3/featured-ert3/i-thesi-ton-gynaikon-stin-epistimi-kai-tin-ereyna-dedomena-kai-prooptikes/

https://tomov.gr/2018/09/11/sexism-physics/

https://www.lifo.gr/prosopa/beyond-curie-oi-gynaikes-stin-epistimi